การเห็นภาพลวงตา หมายถึง การเห็นภาพที่ปรากฎแก่สายตาแล้วให้ความรู้สึกที่แตกต่างไปจากความเป็นจริงของภาพ เช่น มีความรู้สึกว่าเห็นภาพหนึ่งมีขนาดใหญ่กว่าอีกภาพหนึ่ง ทั้งๆ ที่ภาพทั้งสองขนาดเท่ากัน เป็นต้น ภาพลวงตาเกิดมาจากหลายสาเหตุด้วยกัน ดังนี้
    1. เกิดจากการมองภาพด้วยนัยน์ตาสองตาพร้อมกัน เช่น เราใช้นิ้วชี้ 2 นิ้วชี้เข้าหากันโดยห่างกันระยะหนึ่ง และห่างจากเลนส์ตาประมาณ 25 เซนติเมตร ให้นัยน์ตาทั้งสองมองปลายนิ้วชี้ และค่อยๆเลื่อนปลายนิ้วชี้เข้าหากัน เราจะมองเห็นเหมือนชิ้นส่วนของนิ้วมาอยู่ระหว่างปลายนิ้วทั้งสอง ที่เป็นเช่นนี้ก็เพราะนัยน์ตาจะรายงานสิ่งที่เห็นไปยังสมอง สมองจะรวบรวมข้อมูลจากที่นัยน์ตาทั้งสองเห็น ทำให้เกิดการมองเห็นผิดเพี้ยนไป
    2. เกิดจากการเคลื่อนไหวของนัยน์ตาในแนวดิ่งและแนวราบที่ไม่เท่ากัน เช่น เรามองเห็นเส้นตรงในแนวดิ่งยาวกว่าในแนวราบ การเพิ่มเส้นสั้นๆ ลงบนเส้นขนาน ทำให้มองเห็นว่าเส้นเหล่านั้นไม่ได้ขนานกัน เป็นต้น
    3. เกิดจากสมบัติของแสง ได้แก่ การสะท้อนและการหักเหของแสง เช่น การเกิดปรากฏการณ์มิราจ การมองเห็นปลาในอ่างน้ำมีขนาดใหญ่ขึ้น  เป็นต้น
    4. เกิดจากสิ่งแวดล้อม เช่น วงกลมที่เติมเส้นด้านในวงกลมกับวงกลมที่เติมเส้นด้านนอก จะมองดูว่าวงกลมที่เติมเส้นด้านในจะมีขนาดเล็กกว่าวงกลมที่เติมเส้นด้านนอก เป็นต้น

    มนุษย์สามารถนำหลักการเกิดภาพลวงตามาใช้ประโยชน์ได้หลายทางดังนี้
    1. ใช้ในการแต่งกายเพื่ออำพรางทรวดทรงที่แท้จริง เช่น คนเตี้ยควรใส่เสื้อลายตั้ง คนสูงควรใส่เสื้อลายขวาง คนอ้วนควรใส่เสื้อผ้าสีเข้มลายตั้ง คนผอมควรใส่เสื้อผ้าสีอ่อนและควรเป็นลายแนวนอน เป็นต้น
    2. ใช้ในการสร้างและตกแต่งอาคารบ้านเรือน เช่น ห้องแคบๆ ทาด้วยสีอ่อนจะทำให้รู้สึกกว้างขึ้นกว่าเดิม ชาวกรีกนำไปใช้สร้างวิหาร เป็นต้น
    3. ใช้ในการพรางตาเพื่อให้รอดพ้นจากศัตรู เช่น สัตว์ป่าบางชนิดมีลวดลายบนตัวคล้ายใบไม้ สัตว์ในทะเลทรายมีสีน้ำตาลเหมือนสีของทราย ทหารแต่งเครื่องแบบที่กลมกลืนกับป่า เป็นต้น
    4. ใช้สร้างภาพยนตร์การ์ตูนที่มีอาการเคลื่อนไหวต่างกันเพียงเล็กน้อยต่อเนื่องกัน เมื่อนำมาฉายให้เวลาบนจอของแต่ละภาพน้อยกว่าหรือเท่ากับ 1/10 วินาที ภาพที่ฉายออกมาจะมีการเคลื่อนไหวอย่างต่อเนื่อง ซึ่งมีลักษณะเช่นเดียวกับการถ่ายทำภาพยนตร์ธรรมดา

Copyright(c) 2002 Yuwadee -Lublae. All rights reserved.