สมัยสุโขทัยตอนปลาย (พ.ศ.1841 – 1981) คือช่วงตั้งแต่สมัยพญาเลอไท ไปจนถึงสมัยพระมหาธรรมราชาที่ 4 (บรมปาล)

การเมืองการปกครอง

            หลังสมัยพ่อขุนรามคำแหงมหาราช มีการจัดรูปแบบการปกครองใหม่ ในสมัยพระมหาธรรมราชาที่ 1 ทรงยึดหลักธรรมทางพระพุทธศาสนาเป็นข้อปฏิบัติ คือ  “หลักทศพิธราชธรรม”   อันกล่าวถึงลักษณะของกษัตริย์ที่เรียกว่า  “ธรรมราชา”    หรือ พระราชาผู้ประพฤติธรรม โดยพระองค์ทรงมุ่งใช้หลักธรรมคำสอนในพระพุทธศาสนาให้เกิดประโยชน์ในการปกครองบ้านเมืองซึ่งลักษณะธรรมราชานี้ปรากฏอยู่ใน “ไตรภูมิพระร่วง” คือ วรรณกรรมที่ทรงพระราชนิพนธ์ขึ้นใน พ.ศ. 1888