แหล่งท่องเที่ยวทางประวัติศาสตร์

ถ้ำฤาษีเขางู

เขางูเป็นสัญลักษณ์สำคัญของจังหวัดราชบุรี อยู่ห่างจากตัวเมืองราชบุรีไปทางตะวันตกบนถนนสายราชบุรี-จอมบึง มีทางแยกขวามือไปสู่เขางู รวมระยะทางห่างจากตัวเมืองประมาณ 8 กิโลเมตร เขางูมีความงามตามธรรมชาติ ความสำคัญของเขางูอยู่ที่ถ้ำบนเขา ซึ่งมีหลักฐานเชื่อได้ว่ามีอายุเก่าแก่คู่มากับพระพุทธรูปประจำถ้ำมีอายุนับพันปี ถ้ำที่สำคัญคือถ้ำฤาษีเขางู ถ้ำฤาษีเขางูเป็นโบราณสถานแห่งชาติเมื่อปี พ.ศ. 2478  มีเทศกาลไหว้พระพุทธฉายทุกปีในวันขึ้น 1 ค่ำ เดือน 11 เรียกว่า "งานเขางู"จัดเป็นงานระดับจังหวัด

เมืองโบราณคูบัว

บ้านคูบัว อยู่ห่างจากตัวเมืองราชบุรีไปทางทิศใต้ประมาณ 5 กิโลเมตร  จากการสำรวจและขุดแต่งโบราณสถานเมืองโบราณคูบัวของกรมศิลปากรระหว่างปี พ.ศ. 2504-2506 ทั้งภายในและนอกเมืองรวมทั้งหมด 44 แห่ง  พบผอบทองคำบรรจุพระบรมสารีริกธาตุ พระพุทธรูป สิ่งของเครื่องใช้ และอื่นๆ ตัวเมืองมีคันคูทั้ง 4 ด้าน ลักษณะเป็นสี่เหลี่ยมผืนผ้า กว้าง 800 เมตร ยาว 2,000 เมตร  การขุดพบซากโบราณสถานทำให้เกิดผลในการศึกษาประวัติศาสตร์และโบราณคดีหลายประการ

วัดมหาธาตุ

วัดมหาธาตุหรือฃาวบ้านนิยมเรียกกันว่า วัดหน้าพระธาตุ ตั้งอยู่ทางฝั่งตะวันตกของแม่น้ำแม่กลอง เป็นวัดที่มีพระปรางค์เก่าแก่สร้างด้วยอิฐและศิลาแลง พระปรางค์นี้เป็นศูนย์กลางของเมืองราชบุรี ตามคติเชื่อว่าเป็นที่บรรจุพระบรมธาตุ กรมศิลปากรประกาศขึ้นทะเบียนเป็นโบราณสถานเมื่อ พ.ศ. 2479

หลวงพ่อแก่นจันทน์

  เป็นโบราณสถานที่ชาวเมืองราชบุรีถือว่าเป็นพระคู่บ้านคู่เมืองประดิษฐานอยู่ที่วัดช่องลม หลวงพ่อแก่นจันทน์เป็นพระพุทธรูปศักดิ์สิทธิ์เป็นที่เคารพนับถือทั้งคนเมืองราชบุรีและจังหวัดใกล้เคียง หลวงพ่อแก่นจันทน์สูงประมาณ 2.26 เมตร ฝีมือช่างสมัยอยุธยา

พระราชวังบนเชาสัตตนารถหรือเขาวัง

เป็นพระราชวังขนาดเล็กตั้งอยู่บนเขาย่อม ๆ สูงประมาณ 44 เมตร สร้างขึ้นเพื่อเป็นที่ประทับของรัชกาลที่ 5 ซึ่งประทับเพียงครั้งเดียว เมื่อวันที่ 16 กุมภาพันธ์ พศ. 2420 ต่อมารัชกาลที่ 7 โปรดเกล้าฯพระราชทานเขาวังให้เป็นที่ธรณีสงฆ์ื ในปี พ.ศ. 2476  เขาวังอยู่ห่างจากใจกลางเมืองราชบุรีเพียง 2 กิโลเมตร

ค่ายหลวงบ้านไร่

เคยเป็นที่ฝึกซ้อมรบเสือป่า รัชกาลที่ 6 ทรงโปรดมาประทับแรมเวลานำกองเสือป่ามาซ้อมรบในพื้นที่จังหวัดราชบุรี  โดยเสด็จมาซ้อมรบและประทับแรมถึง 9 ครั้ง  ม.ล.ปิ่น มาลากุลและทางราชการเห็นว่าควรเป็นสถานที่สำคัญทางประวัติศาสตร์ จึงได้สร้างพระบรมราชานุสาวรีย์รัชกาลที่ 6  ณ บ้านไร่แห่งนี้ รัชกาลที่ 9 ได้ทรงเปิดพระบรมราชานุสาวรีย์เมื่อ 18 สิงหาคม พ.ศ. 2531  ปัจจุบันเป็นสถานที่พักแรมลูกเสือและเนตรนารี เสือป่าทั้งไกลและใกล้

พิพิธภัณฑ์สถานแห่งชาติ ราชบุรี

  ตั้งอยู่ริมถนนวรเดช ตำบลกน้าเมือง อำเภอเมืองราชบุรี  อยู่ฝั่งขวาแม่ย้ำแม่กลอง  สร้างเมื่อปี พ.ศ. 2465 ในสมัยรัชกาลที่ 6 ใช้เป็นที่ว่าการเมืองราชบุรีและที่ว่าการมณฑลราชบุรี อาคารหลังนี้ได้ปรับเปลี่ยนให้ใช้เป็นศาลากลางจังหวัดราชบุรี และย้ายไปใช้ศาลากลางจังหวัดราชบุรีหลังใหม่  กรมศิลปากรได้ประกาศขึ้นทะเบียนเป็นโบราณสถารแห่งชาติ เมื่อ 10 พฤษภาคม พ.ศ. 2520  และบูรณะจัดตั้งเป็นอาคารพิพิธภัณฑสถานแห่งช่ติ ราชบุรี  โดยสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี เสด็จพระราชดำเนินมาเป็นประธานเปิดอย่างเป็นทางการเมื่อ 14 ตุลาคม พ.ศ. 2534 โดยแบ่งตัดแสดงออกเป็น 10 ห้อง