ยุคสมัยของเครื่องถมเมืองนคร  

        เครื่องถมเป็นงานศิลปหัตถกรรมที่คนไทยภาคภูมิใจ ในฐานะเป็นประดิษฐกรรมอันเกิดจากความประณีตและความติดสร้างสรรค์ของคนไทยที่สั่งสมมานานกว่า 500 ปี โดยมีแหล่งกำเนิดจากนครศรีธรรมราช เครื่องถมรูปพรรณต่าง ๆ เช่น แหวน กำไล ล็อกเก็ต มีด กล่องใส่ไม้จิ้มฟัน เครื่องเชี่ยน ขันน้ำ พานรอง หีบทองลงยาซองบุหรี่  ดาบฝักทอง นอกจากเป็นเครื่องประดับและเครื่องใช้ประจำบ้านของผู้มีฐานะแล้ว ยังกลายเป็นของที่ระลึกหรือเครื่องราชบรรณาการ    สำหรับมอบแด่ราชอาคันตุกะของพระมหากษัตริย์ไทยมาหลายรัฐสมัย นี่คือผลงานของช่างถมฝีมือเอกแห่งนครศรีธรรมราช ที่ชาวเมืองภาคภูมิใจมาโดยตลอด ทุกครั้งที่กล่าวถึงเครื่องถม ถ้าหากสืบสาวไปถึงประวัติ และผลงานของช่างถมในนครศรีธรรมราชแล้ว เราจะพบว่าช่างถมในนครศรีธรรมราชมีจำนวนมาก ผลงานของช่างถมเหล่านี้มีปรากฏอยู่เป็น 5 ยุค

ยุคแรกเริ่มของเครื่องถมเมืองนคร

          ยังไม่เป็นที่แน่ชัดว่านครจะได้รับการถ่ายทอดความรู้วิชาการทำเครื่องถมมาจากแหล่งใด บ้างก็เชื่อว่าได้รับความรู้มาจากชาวโปรตุเกสที่เข้ามาติดต่อค้าขายกับชาวนครในสมัยสมเด็จพระรามาธิบดีที่ 2 ในราว พ.ศ.2061 บ้างก็เชื่อว่าชาวนครได้ประดิษฐ์สร้างสรรค์รูปแบบและคิดค้นเทคนิคการทำถมขึ้นเอง เพื่อใช้สอยกันในครัวเรือนหรือในชีวิตประจำวัน จากนั้นจึงได้พัฒนาฝีมือจนกลายเป็นเอกลักษณ์ประจำถิ่น ยุคนี้ถือเอา พ.ศ.2061 เป็นปีเริ่มต้นยุค ไม่มีหลักฐานหรือร่องรอยใดอันแสดงให้เห็นว่าผลงานเครื่องถมนครแต่ละชิ้นในอดีตเป็นฝีมือของช่างคนใดหรือสกุลใด รู้แต่เพียงว่าผลงานเหล่านี้มาจากช่างฝีมือนิรนามชาวนครศรีธรรมราช เป็นผลงานที่ได้สร้างสรรค์ขึ้นเพื่อใช้สอยในชีวิตประจำวันเป็นหลักความงามที่ปรากฏมิได้เกิดจากความประสงค์ส่วนตัวของช่างถมเพื่อแสดงออกทางศิลปะแต่คงมาจากความเพียรพยายามของช่าง ที่ได้ฝึกฝนและผลิตงานนั้นซ้ำแล้วซ้ำอีกหลายชั่วคนจนกลายเป็นงานศิลปหัตถกรรมชั้นสูง ที่สะท้อนลักษณะพิเศษเฉพาะถิ่นหรือเอกลักษณ์ของถิ่นกำเนิด