หิริและโอตตัปปะ (หิ - หริ - โอด - ตับ - ปะ ) คือธรรม 2 ประการ ที่เรียกว่า โลกบาลธรรม หมายถึง ธรรมที่คุ้มครองโลก เป็นธรรมที่ีทำให้โลกดำเนินไปอย่างปกติสุข โดยเป็นธรรมที่ปกครองและควบคุมจิตใจมนุษย์ให้อยู่ในความดี ไม่ให้ละเมิดศีลธรรมและให้อยู่ร่วมกันด้วยความเรียบร้อย สงบสุข ไม่เดือดร้อน สับสน วุ่นวาย