ระนาดเอกไม้
ตัวอย่างเสียง เป็นเครื่องตีชนิดหนึ่ง
ที่วิวัฒนาการมาจากกรับ แต่เดิมคงใช้กรับสองอันตีเป็นจังหวะ ต่อมาก็เกิดความคิดว่า
ถ้าเอากรับหลายๆอันวางเรียงราดลงไป แล้วแก้ไขประดิษฐ์ให้มีขนาดลดหลั่นกัน
แล้วทำรางรองอุ้มเสียง และใช้เชือกร้อยไม้กรับขนาดต่างๆกันนั้นให้ติดกัน
และขึงไว้บนรางใช้ไม้ตีให้เกิดเสียง
นำตะกั่วผสมกับขี้ผึ้งมาถ่วงเสียงโดยนำมา
ติดหัวท้ายของไม้กรับนั้น ให้เกิดเสียงไพเราะยิ่งขึ้น เรียกไม้กรับที่ประดิษฐ์เป็นขนาดต่างๆกันนั้นว่า
“ลูกระนาด” เรียกลูกระนาดที่ผูกติดกันเป็นแผ่นเดียวกันว่า “ผืน”
ลูกระนาดนี้ทำด้วยไม้ไผ่บง
หรือไม้แก่น เช่นไม้ชิงชัน ไม้มะหาด ไม้พะยุงก็ได้ โดยนำมาเหลาให้ได้ตามขนาดที่ต้องการ
แล้วทำรางเพื่ออุ้มเสียงเป็นรูปคล้ายลำเรือ ให้หัวและท้ายโค้งขึ้น
เรียกว่า รางระนาด แผ่นไม้ที่ปิดหัวท้ายรางระนาดเราเรียกว่า “โขน”
ระนาดเอกในปัจจุบันมีจำนวน 21 ลูก ลูกต้นมีขนาด 39 ซม กว้างราว 5 ซม
และหนา 1.5 ซม มีขนาดลดหลั่นลงไปจนถึงลูกที่ 21 หรือลูกยอดที่มีขนาด
29 ซม เมื่อนำผืนระนาด มาแขวนบนรางแล้ว
หากวัดจากโขนหัวรางข้างหนึ่งไปยังโขนหัวรางอีกข้างหนึ่ง
จะมีความยาวประมาณ 120 ซม มีเท้ารอง รางเป็นเท้าเดี่ยว รูปคล้ายกับพานแว่นฟ้า
ระนาดเอก
เป็นเครื่องดนตรีไทยที่มีลักษณะโดดเด่นมากของวงปี่พาทย์ไทย ทำหน้าที่แปลลูกฆ้องให้เป็นทำนองเต็ม
มีกลเม็ดสลับซับซ้อน มีทั้ง
เก็บ สะบัด ขยี้ และลูกเล่นอื่นๆอีกมากมาย
ผู้เล่นจะต้องเป็นผู้มีความสามารถ และมีความชำนาญมาก เพราะระนาดเอกมีเสียงโดดเด่น
เป็นเสียงนำในวง
ปี่พาทย์
