การจัดระเบียบสังคมไทย
สมัยอยุธยา การจัดลำดับชั้นในสังคมชัดเจนขึ้น โดยจัดลำดับชั้นตาม "ระบบศักดินา"
- ศักดินาเป็นเครื่องกำหนดฐานะของคนในสังคม หรือ การแบ่งลำดับชนชั้นในสังคม
- เป็นเครื่องกำหนดจำนวนไพร่พลที่สังกัดมูลนาย หรือ ความพยายามควบคุมกำลังคนให้รวมเป็นกลุ่มเพื่อสะดวกในการเกณฑ์แรงงานไปใช้ประโยชน์
- กำหนดบทบาท สิทธิ และหน้าที่ของคนในสังคมมากน้อยต่างกันขึ้นอยู่กับตำแหน่ง
บรรดาศักดิ์และราชทินนามโดยถือกฎหมายที่ประกาศใช้ในสมัยพระบรม
ไตรโลกนาถ คือ "พระไอยการตำแหน่งพลเรือนและพระไอยการตำแหน่งทหารหัวเมือง" เพื่อให้ระบบศักดินารัดกุมและมั่นคงขึ้น กฎหมายฉบับนี้กำหนดให้
ทุกคนมีศักดินาเพื่อกำหนดหน้าที่ที่มีต่อรัฐตามชาติกำเนิด ศักดินาจึงครอบคลุมถึงระบบการปกครอง เศรษฐกิจ วัฒนธรรม และการจัดระเบียบคนในสังคม - เป็นสิ่งกำหนดการลงโทษความผิดทางกฎหมาย เรียกว่า การปรับไหม หรือ กำหนดการใช้เครื่องยศของชนชั้นสูง
- ศักดิจึงครอบคลุมทั้งระบบการปกครอง
เศรษฐกิจ การจัดระเบียบของคนในสังคมและวัฒนธรรม
การควบคุมกำลังคนเช่นนี้ ทำให้สังคมอยู่ได้เพราะมีลักษณะ 2 ประการ คือ
1. ความสัมพันธ์ในระบบอุปถัมภ์
2.
อิทธิพลจากพระพุทธศาสนา
การเลื่อนฐานะของคนในสังคม
1. บวช
2. ทำความดีความชอบทางราชการ
3.
ทาสสามารถไถ่ตนเองได้
